Twee merries voor Constantijn Huygens

Op 16 januari 1640 schrijft de Friese stadhouder Hendrik Casimir van Nassau-Dietz aan Constantijn Huygens dat hij nog even geduld moet hebben met de komst van twee zwarte merries die hij voor hem heeft uitgezocht. Ze zijn bij hem in Leeuwarden aangekomen, maar hij wil ze nog een beetje bijvoeren en laten aansterken.

Hendrik Casimir van Nassau-Dietz aan Constantijn Huygens, 6/16 januari 1640, Koninklijke Verzamelingen Den Haag.

Hendrik Casimir is behalve een kundig krijgsheer net als zijn jongere broer Willem Frederik een groot paardenliefhebber. Vandaar dat Constantijn Huygens de Friese stadhouder in het najaar van 1639 om zijn expertise en bemiddeling vraagt bij de aanschaf van twee merries voor zijn nieuwe koetsje dat ieder moment afgeleverd kan worden.

Hendrik Casimir van Nassau-Dietz, ca. 1632, Wijbrant de Geest, Rijksmuseum.

Twee weken later antwoordt Constantijn dat hij de paarden nog niet verwacht, behalve wanneer ze op Hollandse schaatsen komen, want alles is flink dichtgevroren. Niettemin hebben de astrologen hem beloofd dat de winter op zijn retour is, en hij ziet uit naar hun komst.

Op 6 februari is het zover, de paarden zijn in Den Haag aangekomen, weliswaar toch schaatsend over slechte wegen, aldus Constantijn. Hij vindt ze goed gevormd en hij verwacht dat meer oefening ze nog verder zal verfraaien, ‘zoals dat gaat bij dames’. Huygens wil natuurlijk betalen voor de paarden, zo schrijft hij, maar Hendriks koetsier heeft daar niets over gezegd. Dat is beslist niet nodig, antwoordt Hendrik Casimir, Huygens’ diensten en toegewijdheid staan in geen verhouding tot die kleine gift van de twee paarden. Hierop dankt Constantijn hem nogmaals en hij geeft toe dat hij nu niets anders kan dan doen dan zwijgen en gehoorzamen.

Zoals gebruikelijk in deze tijd draait alles om dienst en wederdienst. Als secretaris van stadhouder Frederik Hendrik is Constantijn een invloedrijk man. Zelfs voor iemand in een hoge positie als die van Hendrik Casimir kan het geen kwaad om dat af en toe te bevestigen met een gunst of een gift. Nog geen half jaar later komt abrupt een einde aan de vriendschappelijke betrekkingen tussen Constantijn en Hendrik Casimir. Hij overlijdt op 12 juli 1640 aan de verwondingen opgelopen bij de Slag bij Hulst.

Een vergelijkbare relatie zal Huygens daarna opbouwen met Hendrik Casimirs broer en opvolger Willem Frederik. In de bundel Constantijn Huygens. Een Leven in brieven wordt aan deze laatstgenoemde vriendschap uitgebreid aandacht besteed.

Ineke Huysman, 16 januari 2022

Een gedachte over “Twee merries voor Constantijn Huygens

Reacties zijn gesloten.