Transkribus en het Huygens Brieven Project

Voor de digitale ontsluiting van de Huygens correspondentie is software gebruikt die automatische handschriftherkenning toepast: Transkribus genaamd. Er is een proef gedaan met een brievenboek van Christiaan Constantijn Rumph, petekind van Huygens en secretaris van de Nederlandse ambassadeur in Frankrijk.

Gedenkpenning met links de beeltenis van Christiaan Constantijn Rumph, gemaakt ter ere van het gesloten verbond voor de koophandel met Zweden in 1675. Rijksmuseum Amsterdam.

Van hem wordt op het Nationaal Archief een dik boek bewaard met aantekeningen uit de jaren 1672 en 1673. Daarin bevinden zich ook zijn eigenhandige kopieën van 63 brieven uit zijn correspondentie met Constantijn Huygens, allemaal brieven die niet in de oude gedrukte editie van de Huygens brieven zijn opgenomen.

Nationaal Archief, 1.11.01.01, inv. nr. 124 Journaal Christiaan Constantijn Rumph.

Ook in het archief van Johan de Witt bevinden zich 122 brieven van Rumph. Omdat alles van één hand is, immers die van Rumph zelf, leent dit materiaal zich bij uitstek om door Transkribus ontcijferd te worden.

Christiaan Constantijn Rumph aan Johan de Witt, 1 oktober 1668, Nationaal Archief, 3.01.17, inv. nr. 1855.

Stan Bussen, voormalig stagiair bij het Johan de Witt project, trainde Transkribus om het handschrift van Rumph te lezen, wat leidde tot een zeer goed resultaat: een foutenpercentage van 3% per bladzijde. Twee brieven van Rumph (toegelicht door Stan) werden vervolgens opgenomen in de bundels Johan de Witt en het Rampjaar en Constantijn Huygens. Een leven in brieven.

Deze video hoe Transkribus wordt gebruikt voor het lezen van het handschrift van Christiaan Constantijn Rumpf:

Rumphs brievenboek met de volledige transcriptie zal binnenkort online raadpleegbaar zijn.

Ineke Huysman, 17 oktober 2022